IPO คืออะไร? รู้ก่อนลงทุนในหุ้นน้องใหม่

การลงทุนในหุ้น IPO เป็นกระแสที่ได้รับความสนใจจากนักลงทุนทั้งมือใหม่และมืออาชีพ เพราะราคาหุ้น IPO มักจะมีราคาไม่สูงก่อนที่ราคาหุ้นจะทะยานหลังเข้าตลาด และมีการเปลี่ยนมือกันในหมู่นักลงทุน แต่หุ้น IPO คืออะไร? ควรลงทุนหรือไม่? บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจทุกอย่างเกี่ยวกับ IPO ตั้งแต่พื้นฐานไปจนถึงเทคนิคการวิเคราะห์อย่างมั่นใจ

IPO คืออะไร

IPO (Initial Public Offering) คือการที่บริษัทเอกชนเสนอขายหุ้นของตนให้กับประชาชนทั่วไปเป็นครั้งแรกผ่านตลาดหลักทรัพย์ เพื่อระดมทุนเข้าสู่บริษัท หลัง IPO บริษัทจะกลายเป็น "บริษัทมหาชน" มีสถานะเป็นบริษัทจดทะเบียนในตลาดหุ้น และต้องเปิดเผยข้อมูลทางการเงินให้ผู้ลงทุนรับทราบตามกฎเกณฑ์ของหน่วยงานกำกับดูแล เช่น สำนักงาน ก.ล.ต.

ส่วนหุ้นเมื่อ IPO แล้วก็จะถูกซื้อขายเปลี่ยนมือในหมู่นักลงทุนผ่านกระดานซื้อขาย ซึ่งมูลค่าของหุ้นจะมีความผันผวน เปลี่ยนแปลงตามข่าวสาร และความต้องการของนักลงทุน

ทำไมบริษัทต้องเข้าตลาดหลักทรัพย์

กว่าที่บริษัทหนึ่งจะเข้าระดมทุนในตลาดหลักทรัพย์ได้จะต้องผ่านกระบวนการตรวจสอบเพื่อให้มั่นใจว่ามีความโปร่งใสในการดำเนินธุรกิจ ตรวจสอบได้และมีนโยบายที่เหมาะสมต่อนักลงทุน เหตุผลที่บริษัทเข้าตลาดหลักทรัพย์มีหลายประการด้วยกัน เช่น

• ระดมทุนเพื่อขยายธุรกิจ
  การขายหุ้นให้ประชาชนเป็นช่องทางหาเงินทุนที่ไม่ต้องก่อหนี้ เมื่อบริษัทขายหุ้น นักลงทุนก็เปรียบเสมือนเจ้าหนี้ที่จะได้รับผลกำไรจากการดำเนินงานของบริษัท ผ่านทางเงินปันผล แต่ขณะเดียวกันนักลงทุนก็สามารถซื้อขายหุ้นผ่านกระดานซื้อขายของตลาดหลักทรัพย์เพื่อทำกำไรจากมูลค่าที่เปลี่ยนแปลงไปของหุ้นนั้น ๆ ได้ด้วย
• เพิ่มความน่าเชื่อถือของบริษัท
  บริษัทที่จดทะเบียนมักได้รับการยอมรับจากคู่ค้าและนักลงทุนมากขึ้น เนื่องจากก่อนที่บริษัทจะเข้าซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ได้นั้น จะต้องผ่านการตรวจสอบและเปิดเผยข้อมูลทางการเงินให้ประชาชนเข้ามาตรวจสอบได้ จึงทำให้บริษัทมีความน่าเชื่อถือมากขึ้น รวมถึงทำให้มีเครดิตดี สามารถทำเรื่องทางการเงินได้ง่ายขึ้น

ขั้นตอนของการทำ IPO

ขั้นตอนของการทำ IPO มี 4 ขั้นตอน ดังนี้

1. ยื่นคำขอเพื่อเสนอขาย (Filing) ยื่นเอกสารคำขอเพื่อเสนอขอขายหุ้นกับสำนักงานก.ล.ต. เริ่มด้วยกันนัดหมายเพื่อหารือและจัดเตรียมเอกสารสำหรับยื่นต่อสำนักงานก.ล.ต. และตลาดหลักทรัพย์ฯ จากนั้นที่ปรึกษาทางการเงินจะทำการขออนุญาตเพื่อเสนอขายหุ้น IPO ต่อสำนักงาน ก.ล.ต. และยื่นขอเข้าจดทะเบียนกับตลาดหลักทรัพย์ จากนั้นสำนักงานก.ล.ต. และตลาดหลักทรัพย์จะพิจารณาข้อมูลพร้อมสัมภาษณ์ที่ปรึกษาทางการเงิน ผู้ตรวจสอบบัญชี และเยี่ยมชมกิจการของบริษัท พร้อมสัมภาษณ์ผู้บริหาร โดยใช้เวลา 120 วันนับจากวันที่ยื่นเอกสารครบถ้วน

2. อนุมัติคำขอเสนอขาย (Approved) หลังจากทำตามกระบวนการขั้นตอนในข้อแรกเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็จะเริ่มกระบวนการพิจารณาอนุมัติภายใน 45 วัน

3. กำหนดวันจองซื้อ (Effective) เมื่อได้รับอนุญาตแล้ว ก็ต้องกำหนดราคาและวันเสนอขาย โดยราคาเสนอขายจะมีวิธีประเมินเพื่อกำหนดราคาหลายวิธี ได้แก่ P/E Ratio อ้างอิงกับบริษัทที่มีธุรกิจใกล้เคียงกัน หรือสำรวจความต้องการซื้อหุ้นของนักลงทุนสถาบันในระดับราคาต่าง ๆ ว่ามีปริมาณความต้องการซื้อเท่าไร และหาราคาที่เหมาะสมที่สุด

ข้อดีของการลงทุนในหุ้น IPO

การลงทุนในหุ้น IPO มีข้อดีหลายอย่าง จึงทำให้เป็นที่นิยมในหมู่นักลงทุน ยกตัวอย่างเช่น

• มีโอกาสได้หุ้นในราคาต้นทุนต่ำ
  หุ้น IPO ราคามักปรับขึ้นหลังเข้าตลาด เพราะจำนวนหุ้น IPO ที่เสนอขายมักไม่เพียงพอต่อกระแสความต้องการของนักลงทุนทั้งสถาบันและรายย่อย จึงทำให้ราคามักพุ่งสูงขึ้น แต่เมื่อผ่านการซื้อขายได้สักระยะ ราคาหุ้นจะเริ่มกลับมาเคลื่อนไหวตามผลประกอบการ
• เป็นการลงทุนตั้งแต่บริษัทเริ่มเติบโตและมีศักยภาพการเติบโตสูง
  เหมาะกับนักลงทุนที่มองหาศักยภาพระยะยาว เพราะบริษัทที่เข้าตลาดใหม่ มักมีแผนการลงทุน ขยายกิจการให้เติบโตอย่างชัดเจน 
  

ความเสี่ยงของ IPO ที่นักลงทุนควรรู้

หุ้น IPO มักมีจำนวนไม่พอต่อความต้องการของนักลงทุน จึงทำให้ราคาพุ่งสูงขึ้นเมื่อเข้าเทรดในตลาดวันแรก แต่เมื่อกระแสความต้องการลดลง ราคาหุ้นจะกลับมาเคลื่อนไหวไปตามผลการดำเนินงานหรือศักยภาพของแต่ละบริษัท ดังนั้นการตัดสินใจลงทุนในหุ้น IPO เป็นเรื่องที่มีความเสี่ยง นักลงทุนจะต้องคำนึงถึงปัจจัยพื้นฐานของบริษัทและมูลค่าที่เหมาะสม 

วิธีการจองซื้อหุ้น IPO

การจองซื้อหุ้น IPO ทำได้ไม่ยาก เพียงแค่

• เปิดพอร์ตกับโบรกเกอร์ที่มีสิทธิ์ขาย IPO ซึ่งแต่ละโบรกเกอร์ก็จะได้รับสิทธิ์ในการขายหุ้น IPO แตกต่างกัน และมีวิธีในการจัดสรรการขายหุ้น IPO ให้กับนักลงทุนที่ต่างกันด้วย

• ศึกษาข้อมูลจากหนังสือชี้ชวน ศึกษาปัจจัยพื้นฐานและข้อมูลต่าง ๆ ของบริษัท รวมถึงงบการเงินเพื่อประกอบการตัดสินใจลงทุน 

• จองซื้อหุ้น IPO ผ่านทางขั้นตอนของแต่ละโบรกเกอร์ หากได้รับสิทธิ์ในการจองซื้อก็สามารถจองผ่านเว็บไซต์หรรือแอปพลิเคชันที่แต่ละโบรกเกอร์กำหนดไว้

• รอการจัดสรรหุ้น การจัดสรรหุ้นขึ้นอยุ่กับจำนวนความต้องการหรือการจองซื้อของนักลงทุนนั่นเอง เมื่อจบกระบวนการจองซื้อ บริษัทก็จะจัดสรรหุ้น IPO ให้กับนักลงทุนตามจำนวน ซึ่งอาจจะได้รับการจัดสรรบางส่วนหรือไม่ได้เลย

เทคนิควิเคราะห์ IPO ก่อนลงทุน

1. ศึกษาข้อมูลพื้นฐานของหุ้น IPO

การนำบริษัทเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ต้องเปิดเผยข้อมูลต่อก.ล.ต. ดังนั้นข้อมูลต่าง ๆ เหล่านี้จึงเป็นข้อมูลที่นักลงทุนควรวิเคราะห์ก่อนจัดสินใจลงทุน และนอกจากนั้นยังต้องศึกษาข้อมูลพื้นฐานจากเว็บไซต์ของบริษัท รวมถึงข่าวสารจากสำนักข่าวต่าง ๆ ด้วย

2. วิเคราะห์ธุรกิจและการแข่งขัน

เปรียบเทียบการเติบโตของแต่ละบริษัทในอุตสาหกรรมเดียวกัน การแข่งขัน โดยนำข้อมูลมาประมาณการรายได้เพื่อประเมินมูลค่าหุ้น

3. วิเคราะห์งบการเงิน

อ่านงบการเงินเพื่อตรวจสอบสุขภาพการเงินของบริษัท

4. วิเคราะห์การเติบโตจากโครงการในอนาคต

ศึกษาโครงการของบริษัทว่าจะนำไปลงทุนหรือขยายธุรกิจด้านใดบ้างและรายละเอียดในการนำเงินทุนไปลงทุน

5. คำนวณราคาหุ้นที่เหมาะสม

คำนวณราคาหุ้นที่เหมาะสมจาก P/E Ratio ปัจจุบัน เมื่อได้ราคาที่เหมาะสมแล้วก็นำมาเทียบกับราคา IPO ว่ายังมีโอกาสที่จะพุ่งขึ้นสูงอีกหรือไม่ และน่าลงทุนหรือไม่

ตัวอย่างหุ้น IPO ที่น่าสนใจในอดีต

TKN หรือเถ้าแก่น้อย เปิดให้จองซื้อในเดือนพฤศจิกายน ปี 2558 จำนวน 360 ล้านหุ้น ราคาพาร์ 0.25 บาท ราคาหุ้นไอพีโอ 4.00 บาท หลังจากที่เปิดให้จองซื้อวันแรกก็จำหน่ายหมด ทำให้บริษัทฯ ระดมเงินทุนได้ถึง 1,440 ล้านบาท ซึ่งเงินจำนวนนี้จะใช้สร้างโรงงานใหม่ จัดซื้อเครื่องจักร และใช้เป็นเงินหมุนเวียนในบริษัท เมื่อเปิดเทรดวันแรกราคาสูงสุดอยู่ที่ 5.25 บาท สูงขึ้นถึง 30% จากราคา IPO ปัจจุบันปี 2568 TKN มีราคาอยู่ที่ 7.60 บาท 

PTTOR หรือ บริษัท ปตท.น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด เป็นอีกหนึ่งหุ้น IPO ที่สร้างปรากฎการณ์จองซื้อหุ้นในกับวงการตลาดหุ้นไทย โดยเปิดจองเมื่อวันที่ 24 มกราคม - 2 กุมภาพันธ์ 2564 ในราคา 18 บาทต่อหุ้น และเปิดโอกาสให้ประชาชนได้รับการกระจายหุ้นอย่างทั่วถึง และเมื่อเปิดซื้อขายวันแรกมูลค่าบวกถึง 62.5% หรือมีราคาอยู่ที่ 20.25 บาท

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ IPO

• IPO ย่อมาจากอะไร

IPO ย่อมาจาก Initial Public Offering – การเสนอขายหุ้นต่อสาธารณชนครั้งแรก

• IPO กับ PO ต่างกันอย่างไร

IPO คือ การเสนอขายหุ้นครั้งแรกของบริษัท

PO (Public Offering) คือ การขายหุ้นเพิ่มทุนในภายหลังจากที่ได้เข้าตลาดหลักทรัพย์แล้ว

• จะรู้ได้อย่างไรว่าบริษัทใดกำลังจะเข้าตลาดหลักทรัพย์

ตรวจสอบหุ้น IPO ได้จากเว็บไซต์ของตลาดหลักทรัพย์ set.or.th หรือ settrade.com

• IPO เหมาะกับนักลงทุนมือใหม่หรือไม่

IPO เหมาะกับนักลงทุนทั้งมือใหม่และมือเก่า แต่ควรศึกษาข้อมูลให้รอบด้าน และเริ่มลงทุนจากหุ้น IPO ที่มีพื้นฐานดีและโปร่งใส ศึกษาข้อมูลความเสี่ยงให้ดีก่อนตัดสินใจลงทุน

Conclusion 

การลงทุนในหุ้น IPO เป็นโอกาสที่ดีสำหรับนักลงทุนที่ต้องการเริ่มต้นกับหุ้นใหม่ที่มีศักยภาพ แต่ก็ต้องใช้ความรู้ ความเข้าใจ และการวิเคราะห์เชิงลึกพอสมควร โดยเฉพาะสำหรับนักลงทุนมือใหม่ ควรศึกษาหนังสือชี้ชวน วิเคราะห์ธุรกิจ และไม่ลงทุนตามกระแสเพียงอย่างเดียว เพราะทุกการลงทุนมีความเสี่ยง แต่ความรู้จะช่วยให้ลงทุนอย่างมั่นใจมากขึ้น

คำเตือน

*คริปโทเคอร์เรนซีและโทเคนดิจิทัลมีความเสี่ยงสูง ท่านอาจสูญเสียเงินลงทุนได้ทั้งจำนวน โปรดศึกษาและลงทุนให้เหมาะสมกับระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้
**บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น ไม่ได้มีวัตถุประสงค์ในการให้คำแนะนำทางการเงินแต่อย่างใด

อ้างอิง

• setinvestnow.com